Utmål
Krav om utmål må ein sende til Direktoratet for mineralforvaltning med Bergmeisteren for Svalbard seinast fem år etter at funnpunktet er merkt i terrenget – elles mistar ein retten til funnet. Direktoratet for mineralforvaltning med Bergmeisteren for Svalbard har då to år på seg til å vurdere søknaden, synfare funnpunktet og kontrollere ressursen.
Eit utmål kan ha eit maksimumsareal på 10 km².
Eit krav om utmål skal innehalde
- referanse til funnpunktet ein krev utmål på
- kart med forslag til utmålsgrense
- kvittering for betalt behandlingsgebyr
Når ein sender inn krav om utmål, skal ein betale eit behandlingsgebyr på kr 6000 per utmål og kr 2500 for kvart utmål i tillegg når utmåla ligg i same trakt og krava blir sende på same tid, jf. bergverksordninga § 11.3.
Utmålsforretning
Tildeling av utmål skjer ved utmålsforretning. Under utmålsforretninga avgjer Direktoratet for mineralforvaltning med Bergmeisteren for Svalbard om søkjaren har rett til å få utmål, og utmålet blir nærare definert. Direktoratet for mineralforvaltning med Bergmeisteren for Svalbard fører protokollar frå utmålsforretninga og skriv ut utmålsbrev.
Resultatet av utmålsforretninga blir offentleg kunngjort.
Utmål blir i utgangspunktet endelege seks månader etter kunngjeringa, med mindre det er reist søksmål i løpet av denne seksmånadersperioden. Søkjaren har då fått eineretten til å utvinne mineral og bergartar som finst innanfor grensene av utmålet, så sant han overheld forpliktingane om drifts- og arbeidsplikt i bergverksordninga § 15.
Arbeidsplikt
Utmålshavaren pliktar å setje i gang bergverksarbeid/-drift innanfor utmålet seinast 4–5 år etter at utmålet blei endeleg. Bergverksordninga § 15 skildrar dette nærare. Oppfølging av arbeidsplikt i utmål blir rapportert årleg til Direktoratet for mineralforvaltning med Bergmeisteren for Svalbard.